|
|
 |
| Artykuły > Walia - najważniejsze informacje > Walia - podstawowe informacje |
|
Walia (ang. Wales, wal. Cymru) - celtycka kraina historyczna, część składowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
Geografia
Walia leży nad Morzem Irlandzkim. Zajmuje południowo-zachodnią część wyspy Wielka Brytania wraz z przybrzeżnymi wyspami (największa to Anglesey). Od wschodu granica lądowa z Anglią (pasmo Gór Kambryjskich z najwyższym szczytem - Snowdon, 1085 m n.p.m.), od południa - morska przez Kanał Bristolski. Powierzchnia Walii jest wyżynno-górzysta.
Główne rzeki to Wye, Usk i Severn.
Główne porty morskie: Holyhead, Fishguard, Swansea, Milford Haven
Gospodarka
Południowowalijskie zagłębie węglowe było w końcu XIX w. jednym z największych w świecie producentów węgla kamiennego, również do lat 70. jednym z najważniejszych w Wielkiej Brytanii. Występuje hutnictwo żelaza i metali niezależnych. Przemysł maszynowy, metalowy, chemiczny, włókienniczy i spożywczy. Rolnictwo nie odgrywa istotnej roli w gospodarce Walii. Przeważa hodowla bydła i owiec.
Podział administracyjny
Od 1996 roku Walia jest podzielona na 22 jednostki administracyjne:
9 hrabstw
10 hrabstw miejskich
3 miasta
Zobacz Podział administracyjny Walii.
Historia
Pierwotna ludność Walii pozostawiła po sobie wielkie budowle megalityczne. Później obszar ten zajęli Celtowie. Rzymianie okupowali obszary Walii od I do V wieku n.e. Pomimo późniejszych najazdów Jutów, Anglów i Sasów, Walia zachowała swą odrębność. W VIII wieku n.e. plemiona walijskie zdołały się obronić przed sąsiedzką inwazją Anglosasów. Kiedy jednak Anglię najechał Wilhelm Zdobywca (1066), jego normańska armia wdarła się do Walii i rozpoczęła okupację. W 1282 roku dokonała się ostateczna aneksja Walii przez Anglię. W 1301 roku król Edward I nadał swemu synowi, Edwardowi II, tytuł księcia Walii, w geście, który miał świadczyć o jedności i związkach między nią i Anglią. Tytuł księcia Walii przysługuje tradycyjnie najstarszemu synowi brytyjskiego władcy, będącemu następcą tronu Zjednoczonego Królestwa.
W 1400 roku walijski książę Owen Glendower wzniecił powstanie przeciwko Anglii, usuwając Anglików z większości terenów Walii w zaledwie cztery lata. W 1410 powstanie zostało stłumione. W 1485 roku królem Anglii został Henryk VII. Jako Walijczyk i pierwszy władca z rodu Tudorów uczynił rządy Anglii bardziej znośnymi dla Walijczyków. Jego syn, Henryk VIII połączył Anglię i Walię unią w roku 1536.
XIX-wieczna rewolucja przemysłowa zmieniła oblicze Walii, zagrażając tradycyjnemu sposobowi życia walijskich farmerów i pasterzy. Obecnie odradzający się walijski język i kultura wzmocniły poczucie jedności narodowej Walijczyków, czemu sprzyja polityka Wielkiej Brytanii w ostatnich latach.
----------------------------------------
Jezyk angielski jest jezykiem urzedowym, jednak walijski zostal rowniez utrzymany jako drugi jezyk urzedowy. Wszelkie dokumenty, znaki itp. musza byc w dwoch wersjach jezykowych, czego dowodem jest napis SLOW na drogach (ARAF po walijsku). Walia ma rowniez wlasna flage - czerwonego smoka na bialo-zielonym tle, powstala ona w 1959 r., 4 lata po tym jak stolica panstwa ustanowiono Cardiff liczace 285 tys. mieszkancow. Na zdjeciu obok tradycyjne tance walijskie w Caernarfon.
Znani Walijczycy to m.in. Catherine Zeta Jones, James Dean, sir Anthony Hopkins, Tom Jones oraz zespoly Manic Street Preachers i Sterephonics. |
|
komentarz[0] |  |
|
|
|
|
Home
Forum
Classifieds
Gallery
Chat Room
Articles
Download
Recommend
Advertise
About Us
Contact
